3 Ağustos 2016 Çarşamba

9. Gün: ALIYE BERGER

Aliye Berger (1903-1974)
İlk Türk Kadın Gravür(1) Sanatçısı.
Duygularının ve içgüdülerinin peşinden tereddütsüz gitmesi ve çılgınca kendini adaması da, bu listeye girmesi için bir gerekçe oldu. Bunları şimdi yapmak zor değil, ama Berger'in yaşadığı yıllarda bildiği yola odaklanmak, yeri gelince kulağını tıkamak, çılgınları ile ünlü bir aile (2) için bile biraz ayrıksı kalmak eminim kolay değildi. Kendisi ile ilgili bir anekdot anlatılır; Berger tüm ısrarlara rağmen mütevefa kocası Carl Berger'in Narmanlı Han'daki evinde yalnız başına yaşamaya devam etmektedir(3). Bir gün evde yangın çıkar, konu komşu ve itfaiye söndürmek için koşarlar. Berger'i dışarı çıkaramazlar bir türlü, çünkü yangının oluşturduğu parlama ve renkleri tuvaline yansıtmaya uğraşmakla meşguldür! Bu anekdot, kendisinin bir parça çatlaklığına mı yoksa sanat tutkusuna mı dayanır bilinmez, büyük olasılık zaten biri diğeri olmadan var olamazdı. Dolayısıyla her ikisi de olmalı... Tutku, ortaya konan sanat eserinin en önemli yakıtı değilse nedir?  


(1) Gravür / Engraving, metal yüzey üzerinde sivri uçlu kazıma araçlarıyla veya farklı kimyasal tepkimelerle metalin yüzeyinin çukurlaştırılarak boyanın uygulanması ile yapılan bir grafik baskı çeşidi.
(2) Şakir Paşa Ailesi İstanbul'un seçkin ailelerindendir. Bakın kimlerdi Şirin Devrim'in deyişiyle "Şahane Çılgınlar": Aliye Berger'in kardeşleri Cevat Şakir Kabaağaçlı ve Fahrünnisa Zeyd, yeğenleri Füreya Koral, Nejat Devrim ve Şirin Devrimdir.
(3) Aliye Berger, Macar asıllı müzisyen Carl Berger'den keman dersleri almaya başladığında 21 yaşındadır. Bir aşk doğar ve 23 yıl nikahsız birlikte yaşanır (o yıllarda topluma çok ters). Evlendikten 6 ay sonra Karl Berger vefat eder. Aliye Berger ömrünün sonuna kadar eşinin evinde onun eşyalarıyla yaşar.

BIO
Hakkında Detaylı bir yazı
Hakkında Amaç Bükmen tarafından yazılmış bir değerlendirme
Kitap: Alyoşa: Aliye Berger'in Öyküsü, Hayati Çitaklar, YKY
Kitap: Elveda Alyoşa, Oya Baydar, Can Yayınları

Hiç yorum yok: