9. Gün: ALIYE BERGER

Aliye Berger (1903-1974)
İlk Türk Kadın Gravür(1) Sanatçısı.
Duygularının ve içgüdülerinin peşinden tereddütsüz gitmesi ve çılgınca kendini adaması da, bu listeye girmesi için bir gerekçe oldu. Bunları şimdi yapmak zor değil, ama Berger'in yaşadığı yıllarda bildiği yola odaklanmak, yeri gelince kulağını tıkamak, çılgınları ile ünlü bir aile (2) için bile biraz ayrıksı kalmak eminim kolay değildi. Kendisi ile ilgili bir anekdot anlatılır; Berger tüm ısrarlara rağmen mütevefa kocası Carl Berger'in Narmanlı Han'daki evinde yalnız başına yaşamaya devam etmektedir(3). Bir gün evde yangın çıkar, konu komşu ve itfaiye söndürmek için koşarlar. Berger'i dışarı çıkaramazlar bir türlü, çünkü yangının oluşturduğu parlama ve renkleri tuvaline yansıtmaya uğraşmakla meşguldür! Bu anekdot, kendisinin bir parça çatlaklığına mı yoksa sanat tutkusuna mı dayanır bilinmez, büyük olasılık zaten biri diğeri olmadan var olamazdı. Dolayısıyla her ikisi de olmalı... Tutku, ortaya konan sanat eserinin en önemli yakıtı değilse nedir?  


(1) Gravür / Engraving, metal yüzey üzerinde sivri uçlu kazıma araçlarıyla veya farklı kimyasal tepkimelerle metalin yüzeyinin çukurlaştırılarak boyanın uygulanması ile yapılan bir grafik baskı çeşidi.
(2) Şakir Paşa Ailesi İstanbul'un seçkin ailelerindendir. Bakın kimlerdi Şirin Devrim'in deyişiyle "Şahane Çılgınlar": Aliye Berger'in kardeşleri Cevat Şakir Kabaağaçlı ve Fahrünnisa Zeyd, yeğenleri Füreya Koral, Nejat Devrim ve Şirin Devrimdir.
(3) Aliye Berger, Macar asıllı müzisyen Carl Berger'den keman dersleri almaya başladığında 21 yaşındadır. Bir aşk doğar ve 23 yıl nikahsız birlikte yaşanır (o yıllarda topluma çok ters). Evlendikten 6 ay sonra Karl Berger vefat eder. Aliye Berger ömrünün sonuna kadar eşinin evinde onun eşyalarıyla yaşar.

BIO
Hakkında Detaylı bir yazı
Hakkında Amaç Bükmen tarafından yazılmış bir değerlendirme
Kitap: Alyoşa: Aliye Berger'in Öyküsü, Hayati Çitaklar, YKY
Kitap: Elveda Alyoşa, Oya Baydar, Can Yayınları

8.Gün: AMELIA EARHART

Amelia Earhart (1897-1937?)
Amerika'nın havacılık öncülerindendir. Atlas Okyanusunu aşan ilk kadın pilottur (1932). Bu uçuşuyla ve başka başarılarıyla rekorlara imza atmıştır. 1930'ların ikinci yarısında kadın pilotların bir örgütü olan The Ninety-Nines üyesiydi. Purdue Üniversitesi Havacılık Bölümü'nde misafir hoca olarak derslere katılıp, özellikle bu mesleğe gönül veren kadınları motive ve bilgilendirme üzerine çabaları vardı. Ayrıca Ulusal Kadın Partisi üyesi ve Eşit Haklar Yasa Değişikliği'nin ilk destekçilerindendi
1937'de Pasifik Okyanusu üzerinde bir uçuş sırasında kaybolduğunda 39 yaşındaydı. Yaşamını çok ilham verici bulduğum için, listeye 8. günde dahil oldu...

Daha fazlası için:
Resmi Web Sitesi 
Özel bir koleksiyon
15 Fun Facts
FILM

#30daysfor30pioneerwomen #ameliaearhart

Bonus: Amelia Filmi Traileri

7. Gün: SABIHA GÖKÇEN

Sabiha Gökçen, (1913-2001)
İlk Türk kadın pilot. Aynı zamanda Atatürk'ün manevi kızıdır. 1935'te sivil olarak planörcülük brövesini, 1937'de ise askeri uçuş brövesini aldı. Dünyada da ilk kadın savaş pilotu olarak kayıtlara geçmiştir (1). 1996'da aldığı ödül çok önemlidir; "Amerikan Kurmay Koleji'nin mezuniyet töreni için düzenlenen Kartallar Toplantısı'nın onur konuğu olarak katıldığı Maxwell Hava Üssü'ndeki törende "Dünya Tarihine adını yazdıran 20 Havacıdan Biri" seçildi. Gökçen bu ödüle layık görülen ilk ve tek kadın olmuştur"(2).

(1) Guinnes Kayıtları 
(2) INFO 
ITU SAVTEK tarafından yapılan: BELGESEL

#30daysfor30pioneerwomen #sabihagokcen #sabihagökçen

6.Gün: ROSE O'NEILL

Rose O'Neill (1874-1944)

Amerikalı ilüstratör ve sanatçı. 20. yüzyılın başlarında son derece popüler olan Kewpie karakterinin yaratıcısıdır. Bu sevimli karakter iilk kez "Lady's Home Journal"ın 1909 Kasım sayısı için çizmiştir. Daha sonra karakterin yaratım süreciyle ilgili konuştuğunda onları rüyasında gördüğünü söylemiştir(1). Cupid'in bir çeşitlemesi olduğundan Kewpie olarak isimlendirimiş. Kewpie'ler öyle sevilmiştir ki, oyuncak olarak da üretilmiştir (2). 6. gün için Rose O'Neill'i seçmemin temel nedeni bu başarısıdır. Amerika'da seri üretimle fabrikalarda üretilen ilk oyuncaklardan olarak kabul edilirler. Halen bu bebeklerin koleksiyonu yapılmaktadır. Bizde de bir tane klasik Kewpie var... Bizimki kauçuk olanlardan ama yine de arkasında böyle bir öykü olduğunu bilmek, oyuncağa farklı gözle bakmamı sağladı. İlk üretilen serilerde porselen olanlar da varmış, asıl koleksiyonu yapılanlar bunlar tabii.  

Ayrıca Rose O'Neill, aktif bir sufrajetmiş (3). Üstelik döneminin en çok kazanan ilüstratörlerinden biri olduğu bilinir. Erkeklerin dünyasında kendine bir yer açabilmiş, popüler olmuş, kazanmış ve bunları yaparken hemcinslerinin oy hakkı mücadelesinde bir aktivist olarak yer almıştır. İllüstrasyonun Altın Çağı içinde sayılan Rose O'Neill'den şu yazımda bahsetmiştim  (4).

(1) http://www.collectorsweekly.com/dolls/kewpie
(2) Oyuncaklarla ilgili daha fazla bilgi için (kaynak).
(3) Sufrajet, kadınların oy hakkı için mücadele eden aktivistlere verilen bir addır. Tüm dünyada kadınların oy hakkı için mücadelesi yıllar almış (kaynak). 1900'lerin başından başlayarak, bazı ülkelerde günümüze kadar sürmüştür bu mücadele.Türkiye'de ise kadınlara seçme ve seçilme hakkı, pek çok ülkeden önce 1930'ların ilk yarısında verilmiştir.
(4)Songür Dağ, E., İllüstrasyonun Altın Çağı II, Grafik Tasarım Dergisi, Temmuz-Ağustos 2013, Sayı 55, Sf 30-32. PDF

#30daysfor30pioneerwomen #roseoneill

5. Gün: BEATRIX POTTER

#30daysfor30pioneerwomen #beatrixpotter

Beatrix Potter (1866-1943)

Potter, yazar, illüstratör ve doğa bilimciydi. İlk kez çocuklara yönelik "çocukça" kitaplar yazıp resimlemiştir. İlk kitabı "Tavşan Peter'in Hikayesi" dünya çapında çocuklar tarafından sevilmiştir. Aynı zamanda bir koleksiyoncuydu ve doğa bilimleri ile ilgilenirdi. Bilimsel illüstrasyon alanında da çalışmaları olmuştur.

Potter was an author, illustrator, and naturalist. She wrote and illustrated "childish" books for children for the first time. Her first picture book "Story of Peter Rabbit" has been loved for all children. She was a collector and naturalist at the same time. She worked as a scientific illustrator as well. 

BIO
MORE
SOCIETY
MOVIE

4. Gün: P.L. TRAVERS

#30daysfor30pioneerwomen #pltravers #marypoppins

P.L. Travers (1899-1996)
P.L. (Pamela Lyndon) Travers, kitaplarını açık adıyla değil, kısaltma adı ve soyadı ile yayınladı. Çünkü yayıncılık da erkeklerin dünyasıydı. En ünlü eseri, Mary Poppins olmuştur. Mary Poppins, alışılagelmiş çocuk kitabı karakterlerinin aksine, bir antikahraman olarak düşünülebilir. Çok sevilmiş, yatişkinler arasında bile pek çok fanı olan zamansız bir kitap karakteridir. Çocukluğumun ve yetişkinliğimin evire çevire en çok okuduğum kitabıdır. Mary Poppins'in Walt Disney tarafından filme uyarlanmasının öyküsü olan "Saving Mr. Banks" filmini şiddetle öneriririm.

P.L. (Pamela Lyndon) Travers, published her books with her first name's initials instead of her name. Because at that years, publishing sector was a men's world. Her most famous novel is Mary Poppins. Mary Poppins was an alternative hero on the contrary of well-known children's book characters. The novel is one of all times favorite.  And it is the book that I read most during my childhood. I strongly recommend the movie named "Saving Mr. Banks" about her.

BIO
DOCUMENTARY
SAVING MR. BANKS

3. Gün: Marie Curie

#30daysfor30pioneerwomen #mariecurie

Marie Curie (1867-1934)
Madam Curie bugüne kadar iki alanda (fizik ve kimya) birden nobel ödülü alan ilk bilimsinsanıdır. Nobel ödülü alan ilk kadındır aynı zamanda. Radyum ve Polonyum adlı iki yeni elementi keşfetti. Avrupa'da  doktora derecesini alan ilk kadın oldu, ayrıca ilk kadın profesördür. 1903'te Nobel Fizik Ödülü ve İngiliz Kralığı'ndan Davy Madalyası, 1911'de ise Nobel Kimya Ödülü  kazanmıştır.  

Madam Curie is the first scientist that awarded Nobel prize in two different science branches. Also, she is the first woman awarded Nobel Prize as well. She discovered two new elements: Radium and Polonium.  She is the first woman who awarded Ph.D. in Europe, besides she is the first woman professor. She awarded Nobel Physics and Davy Medal at 1903 and awarded Nobel Chemistry in 1911.   

BIO of Marie Curie

NOBEL PRIZE 

A DOCUMENTARY

draw30for30

Inktober 1

Ne: Ne desek buna, sonbahar başlangıcı tuhaflığı

Ne zaman: 01 Ekim 2015

Nasıl: Film izler/dinlerken 

Nerede: Salonda çizildi

Süre: 2 saat

Malzeme: Sharpie çift uçlu marker

..................................................................

What: Hmm, how to say? Oddness of fall

When: October 1st  2015

How: While watching / listening a movie

Where: In livingroom

Duration: 2 hours

Medium: Sharpie double ended marker

#inktober 

Inktober başlasın!

Challenge, "meydan okuma" olarak Türkçeleştirilebilir. Bloglarda, ya da sosyal medyada rastlamışsınızdır mutlaka; tasarımcılar / illüstratörler belirli dönemlerde bu tarz çalışmalar yaparlar. Amaç, belirlenmiş bir dönem içerisinde, belirli konularda veya belirli teknikler kullanılarak üretim yapılarak paylaşılması esasına dayanır. Çizme edimini disipline etme konusunda faydalıdır. Daha önce de bir aylık bir challenge'a katılmıştım. Benim hoşuma giden tarafı, hiç tanımadığım bir çok başka illüstratörle birlikte hareket etme ve paylaşım olanağı vermesi. Bunun dışında öğrencilerime ve illüstrasyona merakı olan kişilere örnek olmak amacıyla da bu tür etkinliklere katılıyorum.

Ekim ayı içerisinde takip edeceğim etkinlik INKTOBER olacak. Inktober Jake Parker tarafından 2009'dan beri tekrarlanıyor. October ve Ink kelimelerinden çözmüş olabilrsiniz, yalnızca mürekkeple çalışıyoruz. Şuradan bakabilirsiniz: tık

Ne yapacağız hemen anlatıyorum:

• Ekim ayı boyunca 31 günde 31 çizim yapacağız.
• Teknik mürekkep kullanılan herhangi bir şey olabilir. Yani çinileme olur, marker olur, hatta bence lettering bile olabilir. İllüstrasyonla harfleme de birleşebilir bu anlamda.
• Blogunuza yükleyin (Ama diğer sosyal medyalar da olabilir diyor Parker, facebook, instagram, flickr, pinerest...)
• #inktober olarak hastag yapmayı unutmayın
• Ekim ayı boyunca bunu tekrarlayın 
• Her güne bir konu mecburiyeti yok, ben de spontane çalışmayı düşünüyorum. Ama her gönderide ne yaptığım ya da neden yaptığımla ilgili birkaç satır yazacağım. 

Başlayalım!