20 Kasım 2008 Perşembe

Dagon

Grotesk korku öykülerini severim. Poe'yu, Lovecraft'ı, Shelley'i... Dagon'dan bahsetmek istiyorum. Lovecraft'ın "Balıkçı Tanrı" dediği Dagon, aslında var olan bir mitten türetilmiş bir öykü. Etkileyici olan, Lovecraft'ın irkiltici anlatımı. Dagon, antik bir Filistin tarnısı. İsmi, "balık" anlamına gelen "dag"dan türemiş.


Resim: http://www.bible-history.com

Resimlemede, balık ve insanın birleşiminden oluşan bir figür betimleniyor. Yarı insan yarı tanrı tasvirleri antik toplumlarda sıklıkla rastlanan bir ögeydi. Bunun temelinde animizm (canlandırıcılık) de var. İnsanla bir hayvanı sembolik olarak birleştirmenin o hayvanın güçlerini insana katarak daha da güçlendirdiğine inanılırmış. Dagon örneğinde doğurganlık ve bereketi sembolik olarak arttıran bir birleşim görüyoruz. Asur ve Babil'de de aynı inanışın devam ettiğine dair mitler var.

Resim: http://www.bible-history.com

Lovecraft, Dagon ismini verdiği öyküsünde şöyle anlatıyor;
"Sonra aniden onu gördüm. Yüzeye çıkışını haber veren küçük bir çalkantıyla, o şey karanlık suların üzerinden kayarak görüntüye girdi. Kocamandı, Polyphemos benzeri ve tiksindiriciydi, kabuslardan çıkma heybetli bir canavarmışcasına, abideye doğru ok gibi fırladı. Devasa pullu kollarını onun üzerine attı, iğrenç kafasını eğerken kesinlikle bazı ölçülü sesler çıkardı. İşte o zaman delirdiğimi sandım. "
Dagon'u Polyphemos'a benzetmiş. Polyphemos'un Yunan Mitolojisinden bir karakter olduğunu mitolojiyle ilgilenenler anımsayacaktır. Hani Odysseus'u mağarasına hapseden dev tepegöz. Odysseus, onu kandırmış, tek gözünü kör ederek mağarasından bir koyun postu altında kaçmıştı. Peki neden Odysseus'un denizde şansı yaver gitmez de başına çeşit çeşit bela gelir? Polyphemos, Deniz tanrısı Poseidon'un oğludur da ondan. Bir çeşit kan davası diyelim... Peki Polyphemos nasıl betimlenmiş acaba?

Antik betimlemelerden günümüze dönersek, Balıktanrı'nın betimlenmesinde Lovecraft'ın anlatımının daha etkili algılandığının ayrımına varabiliriz.


resim: http://guerrillagrind.org/ia/

Hiç yorum yok: